Καταλύτη για την ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης, της Βόρειας Ελλάδας και της ελληνικής οικονομίας, εκθεσιακό κόμβο για την Μεσόγειο και την Νοτιοανατολική Ευρώπη και ίσως τη σημαντικότερη υποδομή που θα αποκτήσει η πόλη από την μεταπολίτευση και μετά, θα αποτελέσει το νέο Διεθνές Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο, το οποίο θα προκύψει από την ανάπλαση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων της ΔΕΘ.

Το project της ανάπλασης συγκεντρώνει το ενδιαφέρον της “αφρόκρεμας” των κορυφαίων αρχιτεκτονικών γραφείων διεθνώς και ο σχεδιασμός του θα περιλάβει τις πιο σύγχρονες εξελίξεις στον τομέα αυτό, οδηγώντας στην υλοποίηση μίας βιοκλιματικής κατασκευής υψηλής αισθητικής, η οποία θα σέβεται το περιβάλλον, την πόλη και θα ενσωματώνεται αρμονικά στο όραμα φορέων και πολιτών για την Θεσσαλονίκη του μέλλοντος.

Το έργο περιλαμβάνει και τη δημιουργία ενός ανοιχτού χώρου πρασίνου 60 περίπου στρεμμάτων για χρήση από την πόλη, κατάλληλου για αναψυχή και υπαίθριες πολιτιστικές χρήσεις.

Αυτός ο “πνεύμονας” πρασίνου που σήμερα δεν υφίσταται, θα μεταβάλλει ριζικά και σε θετική κατεύθυνση τις περιβαλλοντικές ισορροπίες της Θεσσαλονίκης, αποδίδοντας για χρήση στους κατοίκους της πόλης συνολικά περίπου το 50% της σημερινής έκτασης.

Το σχέδιο ανάπλασης της ΔΕΘ είναι αποτέλεσμα μακρόχρονου σχεδιασμού, διαβούλευσης και ζύμωσης με τις εκάστοτε κυβερνήσεις και με την κοινωνία από το 2012 και έπειτα, ενώ στην τελική του μορφή απέσπασε την στήριξη τόσο της προηγούμενης κυβέρνησης, όσο και της σημερινής.

Παράλληλα, η συντριπτική πλειοψηφία του πολιτικού φάσματος της χώρας έχει επανειλημμένα δώσει “ψήφο εμπιστοσύνης” στο υφιστάμενο σχέδιο ανάπλασης της ΔΕΘ.

Ακόμη, ολόθερμη υποστήριξη έχουν δώσει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ο Δήμος Θεσσαλονίκης και όλοι οι παραγωγικοί και τεχνικοί φορείς της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας.

Τεράστια ήταν και είναι η αποδοχή από τους πολίτες της Θεσσαλονίκης. Σε έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρεία δημοσκοπήσεων Interview για λογαριασμό της ΔΕΘ-Helexpo τον Φεβρουάριο του 2013, αναδείχθηκε ότι το 69,8% των πολιτών επιθυμούσε την παραμονή της έκθεσης στο κέντρο της πόλης με ανάπλαση των εγκαταστάσεων και δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου.

Το 2012-2013, μεσούσης της οικονομικής κρίσης, η μελέτη που εκπονήθηκε από την κοινοπραξία των εταιρειών Advice – BCS – Kantor ανέδειξε, με αποκλειστικά τεχνικοοικονομικούς όρους, ότι η παραμονή της ΔΕΘ στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και η ανάπλαση του υφιστάμενου εκθεσιακού κέντρου είναι η μόνη βιώσιμη λύση, όχι μόνο για τον εθνικό εκθεσιακό φορέα, αλλά και για την ίδια την πόλη συνολικά.

Η μετεγκατάστασή της στη Σίνδο και η κατασκευή των αναγκαίων υποδομών θα απαιτούσε κεφάλαια άνω των 500 εκατ. ευρώ, ενώ το κόστος της ανάπλασης των υφιστάμενων εγκαταστάσεων υπολογίστηκε περίπου στο ένα τρίτο.

Η εν λόγω μελέτη, συνεπώς, κατέληξε ότι η μοναδική υλοποιήσιμη επιλογή ήταν η ανάπλαση των υφιστάμενων υπέργηρων και ενεργοβόρων εγκαταστάσεων και η δημιουργία στο κέντρο της πόλης ενός πνεύμονα πρασίνου και ενός εμβληματικού και βιοκλιματικού νέου, Εκθεσιακού και Συνεδριακού Κέντρου.

Η ΔΕΘ-Helexpo συνεργάστηκε με το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ και με το Τεχνικό Επιμελητήριο-Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά και με τον Δήμο Θεσσαλονίκης, υποβάλλοντας το καλοκαίρι του 2017 αίτημα για την προέγκριση του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου (ΕΧΣ), που δόθηκε από την Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας (ΥΠΕΝ).

Έπειτα από σχετική διαβούλευση τον Μάρτιο-Μάιο του 2019, η έγκριση του ΕΧΣ και των Περιβαλλοντικών Όρων, έγινε ομόφωνα τον Απρίλιο του 2020 από το Συμβούλιο Μητροπολιτικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΝ, ενώ πρόσφατα υπογράφτηκε το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Παράλληλα, δρομολογήθηκε ο Διεθνής Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός και ολοκληρώθηκε η επιλογή 15 αρχιτεκτονικών γραφείων, τα οποία προχώρησαν στην επόμενη φάση. Τα γραφεία αυτά προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, Ολλανδία, Ιαπωνία, Γερμανία, Φινλανδία και Κουβέιτ.

Στις 7 από τις 15 αρχιτεκτονικές ομάδες συμμετέχουν ως συνεργαζόμενα 9 Ελληνικά αρχιτεκτονικά γραφεία.

Το μεγάλο διεθνές ενδιαφέρον για την ανάπλαση αποδεικνύεται από το γεγονός ότι στη φάση της προεπιλογής συμμετείχαν 116 υποψήφιοι από 33 χώρες και 5 ηπείρους.

Η Διεθνής Κριτική Επιτροπή για λόγους διαφάνειας και προώθησης του Διαγωνισμού υπό τις πλέον ποιοτικές και αυστηρές προδιαγραφές, αποτελείται από διεθνώς καταξιωμένους επαγγελματίες στους τομείς της αρχιτεκτονικής, της αρχιτεκτονικής τοπίου και του αστικού σχεδιασμού, ενώ την θέση του Προέδρου της κατέχει ο Ισπανός, Joan Busquets, Αρχιτέκτονας, Πολεοδόμος και επικεφαλής Καθηγητής Πολεοδομικού Σχεδιασμού στο Harvard Graduate School of Design.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΘ – HELEXPO ΑΕ μετά την, ουσιαστική, οκταετή διαβούλευση με την πολιτεία, τους φορείς της πόλης και την κοινωνία θεωρεί ότι η Ανάπλαση του Εκθεσιακού Κέντρου της ΔΕΘ είναι η μόνη βιώσιμη, ασφαλής και ολοκληρωμένη λύση για την ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης, την βιωσιμότητα της εταιρείας και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της πόλης.

Με τη συμμετοχή δεκάδων κορυφαίων αρχιτεκτονικών γραφείων από όλο τον κόσμο ολοκληρώθηκε στις 5 Δεκεμβρίου η επιλογή 15 εξ αυτών που θα συμμετάσχουν στην επόμενη φάση του Διεθνούς Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού για την ανάπλαση του Εκθεσιακού και Συνεδριακού Κέντρου Θεσσαλονίκης.

Οι 15 επικεφαλής αρχιτέκτονες των Διαγωνιζόμενων προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, Ολλανδία, Ιαπωνία, Γερμανία, Φινλανδία και το Κουβέιτ.

Στις ομάδες που επιλέχθηκαν συμμετέχουν συνολικά 55 τεχνικά γραφεία από 17 χώρες, ενώ στις 7 από τις 15 επιλεγμένες ομάδες, συμμετέχουν 9 ελληνικά τεχνικά γραφεία ή μεμονωμένοι αρχιτέκτονες.

Ακόμη, στις ομάδες έργου των Διαγωνιζόμενων συμμετέχουν 222 μηχανικοί, εκ των οποίων οι 56 είναι Έλληνες.

Γνώμονα της Κριτικής Επιτροπής αποτέλεσε η ικανότητα και δυνατότητα παροχής σχεδιαστικών προτάσεων από τους υποψήφιους, που θα συνδυάζουν την κατασκευή ενός εμβληματικού και σύγχρονου εκθεσιακού και συνεδριακού κέντρου, με ένα αστικό πάρκο 60 στρεμμάτων, τα οποία θα μεταμορφώσουν το κέντρο της πόλης της Θεσσαλονίκης, προσφέροντας ένα νέο, μοναδικό τοπόσημο και βελτιώνοντας την ποιότητα της καθημερινής ζωής των πολιτών προς μία σύγχρονη βιοκλιματική κατεύθυνση.

Οι δεκαπέντε Διαγωνιζόμενοι που επιλέχθηκαν, παρουσιάζονται σε αλφαβητική σειρά παρακάτω:

1. ALA ARCHITECTS (FI), MARELD LANDSKAPSARKITEKTER (SE)
2. AMANDA LEVETE ARCHITECTS (UK), STUDIO SEILERN ARCHITECTS (UK), VLADIMIR DJUROVIC LANDSCAPE ARCHITECTURE (LB), FHECOR INGENIEROS CONSULTORES (ES), R. ÚRCULO INGENIEROS CONSULTORES (ES)
3. BRUTHER ARCHITECTES (FR), ROBBRECHT EN DAEM ARCHITECTEN (BE), LIST (FR), GLOBAL – ARCHITECTURA PAISAGISTA (PT), SCHNETZER PUSKAS INTERNATIONAL (CH), DUSS (BE)
4. HEATHERWICK STUDIO (UK), M. DEDA AND ASSOCIATES (GR), BURO HAPPOLD (UK)
5. HOPKINS ARCHITECTS (UK)
6. KENGO KUMA AND ASSOCIATES (JP), AKT II (UK), HILSON MORAN (UK), GEORGES BATZIOS ARCHITECTS (GR), DOXIADIS+ (GR)
7. LINA GHOTMEH ARCHITECTURE (FR), VOGT PAYSAGE + URBANISME (FR), LAN (FR), LOT (GR), TRACTEBEL ENGINEERING (FR), SYSTEMATICA (IT)
8. OMA STEDEBOUW (NL)
9. PROEM ARCHITECTS (KW), YANNIS KITANNIS (GR), OMETE (GR)
10. SAUERBRUCH HUTTON (DE), GUSTAFSON PORTER + BOWMAN (UK), ELENA STAVROPOULOU (GR)
11. SOU FUJIMOTO ARCHITECTS (JP), GUY NORDENSON AND ASSOCIATES (US), CRACKNELL LANDSCAPE DESIGN (AE)
12. UNSTUDIO (NL), SCHEMA4 (GR), OKRA LANDSCHAPSARCHITECTEN (NL)
13. VALODE & PISTRE ARCHITECTES (FR), MICHEL DESVIGNE PAYSAGISTE (FR), VP & GREEN ENGINEERING (FR), ESPACE TEMPS (FR)
14. WILKINSON EYRE ARCHITECTS (UK), GRANT ASSOCIATES (UK), BIODIVERSITY BY DESIGN (UK), ELENI PAVLIDOU (GR), ATELIER ONE (UK), ATELIER TEN (UK)
15. WILMOTTE & ASSOCIES (FR), EGIS BÂTIMENTS INTERNATIONAL (FR), NEVEUX ROUYER PAYSAGISTES (FR)

Αναπληρωματικοί Διαγωνιζόμενοι (σε σειρά προτίμησης):

1. ADJAYE ASSOCIATES (UK), MAKRIDIS ASSOCIATES (GR), AGIS PAPADOPOULOS (GR), STAVROU P. TZIOTZIOS G. (GR)
2. XAVEER DE GEYTER ARCHITECTS (BE), INSIDE OUTSIDE (NL), NEIHEISER ARGYROS (UK), DAIDALOS PEUTZ BOUWFYSISCH INGENIEURSBUREAU (BE), UTIL (BE)
3. STEFAN RUTZINGER (AT), JAN KNIPPERS INGENIEURE (DE), GREEN4CITIES (AT)

Στη συνέχεια θα υπάρξει η φάση υποβολής και ελέγχου των τυπικών δικαιολογητικών από τους 15 Διαγωνιζόμενους και την 1η Φεβρουαρίου 2021 θα τους παραδοθούν οι αναλυτικές τεχνικές προδιαγραφές και τα αναγκαία σχέδια, προκειμένου να ξεκινήσει η κύρια φάση του Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού.

Οι σχεδιαστικές προτάσεις τους για το πολυσύνθετο έργο της ανάπλασης των εγκαταστάσεων της ΔΕΘ, θα υποβληθούν μετά από 4 μήνες, στο τέλος Μαΐου 2021, και στη συνέχεια η Διεθνής Κριτική Επιτροπή θα επιλέξει τον νικητή του Διαγωνισμού.

Η Κριτική Επιτροπή που κατέληξε στην επιλογή των 15 Διαγωνιζόμενων συνεδρίασε σε πλήρη σύνθεση επί 3 ημέρες από τις 3-5 Δεκεμβρίου 2020. Η σύνθεσή της είναι η εξής:

Τακτικά Μέλη Κριτικής Επιτροπής:

1. JOAN BUSQUETS, Πρόεδρος Κριτικής Επιτροπής (Ισπανία), Αρχιτέκτονας, Πολεοδόμος και επικεφαλής Καθηγητής Πολεοδομικού Σχεδιασμού στο Harvard Graduate School of Design.
2. FARSHID MOUSSAVI (Μεγάλη Βρετανία), Αρχιτέκτονας και Καθηγήτρια Πρακτικής Αρχιτεκτονικής στο Harvard Graduate School of Design.
3. ΡΕΝΑ ΣΑΚΚΕΛΑΡΙΔΟΥ (Ελλάδα), Αρχιτέκτονας, Καθηγήτρια στη σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ.
4. SIMON EWINGS (Νορβηγία), Αρχιτέκτονας και επικεφαλής της Haptic Architects στο Όσλο.
5. SAMULI MIETTINEN, Εκπρόσωπος UIA (Φινλανδία), Αρχιτέκτονας και έταιρος στην JKMM Architects στο Ελσίνκι.
6. ΑΡΕΤΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ (Ελλάδα), Αρχιτέκτονας. Διευθύντρια του Institute for Advanced Architecture of Catalonia (IAAC) στη Βαρκελώνη.
7. IRENE DJAO-RAΚIΤINE (Γαλλία), Αρχιτέκτονας τοπίου και μέλος του Landscape Institute στο Ηνωμένο Βασίλειο.
8. DIMITRIOS KERKENTZES (Μεγάλη Βρετανία), Γενικός Γραμματέας Bureau International des Expositions, Παρίσι, Γαλλία.
9. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΟΖΡΙΚΙΔΗΣ (Ελλάδα), Διευθύνων Σύμβουλος της TIF-HELEXPO Α.Ε.

Αναπληρωματικά Μέλη Κριτικής Επιτροπής:

1. ΦΑΝΗ ΒΑΒΙΛΗ (Ελλάδα), Καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Α.Π.Θ..
2. SIMON HARTMANN, Εκπρόσωπος UIA (Ελβετία), Αρχιτέκτονας και Επισκέπτης Καθηγητής στο Harvard Graduate School of Design.
3. DANIEL FÜGENSCHUH (Αυστρία), Αρχιτέκτονας και Πρόεδρος στο Αυστριακό Επιμελητήριο Αρχιτεκτόνων.

Η Διοίκηση της ΔΕΘ-Helexpo Α.Ε. ευχαριστεί θερμά τους 116 υποψηφίους, που συμμετείχαν στη φάση της προεπιλογής, προερχόμενοι από 33 χώρες, γεγονός που αποτυπώνει τον πολυσήμαντο χαρακτήρα της ανάπλασης του εκθεσιακού κέντρου της Θεσσαλονίκης και του διεθνούς ενδιαφέροντος για αυτήν.